Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Ο Οδυσσέας Ελύτης υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές μας, που τιμήθηκε με βραβείο Λογοτεχνίας το 1979.

Γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν ο μικρότερος από τα έξι αδέλφια του. Ο πατέρας του διατηρούσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελουργίας. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο ο πατέρας του μεταφέρει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην Αθήνα και εγκαθίσταται με την οικογένειά του στην οδό Σόλωνος.
Το 1918, η αδελφή του Μυρσίνη πεθαίνει σε ηλικία 20 ετών γεγονός που τον σημαδεύει για πάντα. Η οικογένεια λόγω της οικονομικής ευρωστίας της ταξιδεύει συχνά στο εξωτερικό και σε ένα ταξίδι στην Λωζάνη (Ελβετία) ο Οδυσσέας γνωρίζει από κοντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον οποίο υποστηρίζει ένθερμα η οικογένειά του.

Ενώ βρίσκεται στην γ’ γυμνασίου, ένας ακόμη θάνατος στην οικογένειά του, του πατέρα του, τον τραυματίζει. Ταυτόχρονα αρχίζει να δείχνει τις πνευματικές του ανησυχίες.

Αρχικά συνεργάζεται με το περιοδικό Διάπλασις των Παίδων, διαβάζει ελληνική και γαλλική λογοτεχνία και το 1927 έρχεται σε επαφή με την ποίηση του Καβάφη. Το 1928 παίρνει το απολυτήριο του τότε Γυμνασίου και γνωρίζει την ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη. Κάθε χρόνο με την οικογένειά του το καλοκαίρι έκανε διακοπές σε κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου, γεγονός που θα τον επηρεάσει και θα φανεί στο μέλλον μέσα από τα ποιήματά του. Το 1930, γράφεται στη Νομική Σχολή Αθηνών γράφει ποιήματα ήδη και τα αποστέλλει σε περιοδικά με ψευδώνυμο.

Η γνωριμία του με τον ποιητή και ψυχαναλυτή Ανδρέα Εμπειρίκο θα επηρεάσει καθοριστικά την ποίησή του. Λίγο αργότερα δημοσιεύεται στο περιοδικό «τα Νέα Γράμματα» το πρώτο του ποίημα με τίτλο «Του Αιγαίου» χρησιμοποιώντας την την υπογραφή του: Ελύτης

Η γνωριμία του με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο με το οποίο θα τους συνδέσει μια μακρόχρονη και στενή φιλία και με τους ζωγράφους Γιάννη Μόραλη Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας καθώς και τον ποιητή Νίκο Καρύδη.
Το 1939 εκδίδει την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Προσανατολισμοί, μια φωτεινή αχτίδα μέσα «στη συννεφιά του κόσμου»

Το 1943 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική του συλλογή Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα με αλληγορική σημασία μέσα στην Κατοχή. Το 1945 κυκλοφορεί τη δεύτερη ποιητική του συλλογή Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα με αλληγορική σημασία μέσα στην Κατοχή. Το 1945 τοποθετείται διευθυντής προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), θέση από την οποία παραιτείται μετά από λίγο. Το 1948 εγκαθίσταται στο Παρίσι όπου γνωρίζεται με τους Μπρετόν, Ελιάρ, Τζαρά, Καμί και έρχεται σε επαφή με εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως ο Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ και Τζιακομέτι. Το 1950 επισκέπτεται την Ισπανία και στο τέλος του ίδιου χρόνου εγκαθίσταται στο Λονδίνο, όπου συνεργάζεται με το BBC.

Το 1952 επιστρέφει στην Ελλάδα και τον επόμενο χρόνο αναλαμβάνει ξανά στο ΕΙΡ ως διευθυντής προγράμματος, θέση που θα κρατήσει για ένα μόνο χρόνο. Το 1959 κυκλοφορεί το Άξιον Εστί, μια κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας το οποίο θα μελοποιηθεί αργότερα από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Το 1969 φεύγει για δεύτερη φορά από την Ελλάδα και εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου θα παραμείνει έως το 1971, οπότε επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας.

Το 1979 έρχεται η μεγάλη στιγμή για τον ποιητή. Στις 18 Οκτωβρίου η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι θα του απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία». Στην ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας επισημαίνεται ότι το Άξιον Εστί αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1979 ο Οδυσσέας Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής στη Στοκχόλμη, παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο Γκουστάβο γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα. Τα επόμενα χρόνια είναι εξίσου δημιουργικά για τον ποιητή όπου οι επιτυχίες του θα συνεχιστούν. Ο Οδυσσέας Ελύτης φεύγει από την ζωή στις 18 Μαρτίου 1966 στα 85 του χρόνια αφήνοντας πίσω σπουδαία παρακαταθήκη.