ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

Γράφει: η Χριστίνα-Άννα Φωτιάδη και η Αγγελική Μεταξά

1. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας, μεταφραστής. Πείτε μας λίγα πράγματα για εσάς.

Ξεκίνησα να εργάζομαι επαγγελματικά στο θέατρο ως ηθοποιός πριν από 22 χρόνια. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι έχω και συγγραφικές ανησυχίες, κάτι που θεωρώ ότι ήταν ένα φυσικό επακόλουθο των ποιητικών μου ανησυχιών που είχα στην εφηβική και τη μεταεφηβική περίοδο (όπως άλλωστε και όλοι οι Έλληνες). Έτσι, επιχείρησα να συγγράψω και θεατρικά έργα, τα οποία -αισίως- έχουν φτάσει τα 10 στον αριθμό. Η ενασχόλησή μου με τη μετάφραση προέκυψε από την ανάγκη μου -κατ’ αρχάς- να διαβάσω στο πρωτότυπο -καθώς μιλάω πέντε ξένες γλώσσες- τα έργα κάποιων αγαπημένων μου θεατρικών συγγραφέων, των οποίων έκρινα ότι οι μεταφράσεις τους που κυκλοφορούσαν στην ελληνική γλώσσα δεν ήταν αντιπροσωπευτικές και το νόημά τους ήταν “χαμένο στη μετάφραση”! Τέλος, η σκηνοθεσία μπήκε στη ζωή μου πριν από 8 περίπου χρόνια και ήρθε να ολοκληρώσει αυτό που ήθελα να κάνω από την πρώτη κιόλας στιγμή που αποφάσισα πως θέλω να ασχοληθώ με το θέατρο. Χωρίς βέβαια να βγάζω έξω από όλα αυτά την ιδιότητά μου ως Υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α., η οποία έρχεται να καλύψει και να συμπληρώσει το θεωρητικό κομμάτι των άλλων ιδιοτήτων μου που ανήκουν στο πρακτικό κομμάτι της Θεατρικής Τέχνης.

2. Ποια από όλες τις ιδιότητες είναι πιο κοντά σας;

Στην προηγούμενη ερώτηση ανέφερα τη φράση «να ασχοληθώ με το θέατρο». Αυτό και κάνω. Δεν ξεχωρίζω καμία από τις ιδιότητες που προείπα. Δίχως όμως να το θεωρώ δεδομένο ή/και αναγκαίο για όλους, αλλά μιλώντας μόνο για τον εαυτό μου, πιστεύω ότι ο θεατρικός συγγραφέας και ο μεταφραστής αλληλοκαλύπτονται και αλληλοβοηθιούνται από τον ηθοποιό και το σκηνοθέτη. Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω, ότι με τη συγγραφή και τη μετάφραση ασχολούμαι -ας μου επιτραπεί αυτή η έκφραση για αυτές τις δύο σημαντικές μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης- ως “χόμπι”, ενώ την ηθοποιία και τη σκηνοθεσία τις εξασκώ ως “επάγγελμα”. Και καθώς θεωρώ την Υποκριτική ως την ύψιστη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης, δεν αρνούμαι πως μου λείπει περισσότερο από τις άλλες ιδιότητες, όταν δεν την ασκώ.

3. Διαβάζοντας κανείς το βιογραφικό σας, βλέπει ότι δε σταματάτε ποτέ. Συνεχώς ασχολείστε με πολλά και διαφορετικά πράγματα. Χρόνος για τον Κωνσταντίνο πότε υπάρχει;

Ασχολούμενος με πράγματα που υπεραγαπώ, που με εκφράζουν και που με γεμίζουν, ολοκληρώνοντάς με ως άνθρωπο, πώς μπορώ να πω ότι δε μου μένει χρόνος για τον εαυτό μου; Αφού ό,τι κάνω το κάνω πρώτα από όλα για μένα. Συνεπώς όλος μου ο χρόνος είναι για τον Κωνσταντίνο!

4. Έχετε πάρει και αρκετές διακρίσεις. Ενώ είναι μια επιβεβαίωση και μια επιβράβευση για την όλη δουλειά σας, μπορεί να είναι ταυτόχρονα και λίγο δεσμευτικές ως προς το να ξεπεράσετε τον εαυτό σας σε κάποια επόμενη δουλειά;

Έχουν διακριθεί σε διαγωνισμό συγγραφής θεατρικού έργου δύο από τα θεατρικά μου έργα, ενώ έχω επιλεγεί από το Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Ιταλίας προκειμένου να μεταφράσω ένα θεατρικό έργο του Πιραντέλλο. Σίγουρα αυτά και επιβεβαιώνουν αλλά και επιβραβεύουν τη δουλειά όχι μόνο τη δική μου αλλά και οποιουδήποτε καλλιτέχνη-δημιουργού, δίχως όμως να θεωρούμε πως η μη επιβεβαίωση και η μη επιβράβευση συνεπάγεται αυτομάτως και την απόρριψη ή την αποτυχία. Σε μια περίπτωση όπως αυτής της επιχορήγησης μιας μετάφρασης από έναν κρατικό -και μάλιστα ξένο- φορέα, οπωσδήποτε και είναι δεσμευτικό το να είσαι όσο το δυνατόν καλύτερος, προκειμένου να αποδειχθείς αντάξιος της επιλογής αυτής. Όσον όμως αφορά στη συγγραφή ενός έργου, στη σκηνοθεσία και στην ηθοποιία, πιστεύω ότι είναι λάθος να στοχεύεις συνεχώς να ξεπεράσεις τον εαυτό σου σε κάποια επόμενη δουλειά, διότι έτσι παλεύεις με μία χίμαιρα, κινδυνεύοντας να χάσεις ακόμα και τον ίδιο σου τον εαυτό. Άλλωστε, πώς μπορείς να ξεπεράσεις τον εαυτό σου, και να μείνεις ο εαυτός σου;

5.  Φέτος σκηνοθετείτε τις Ανθισμένες Μανόλιες. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτή τη δουλειά.

Το θεατρικό έργο Ανθισμένες μανόλιες είναι ένα από τα αγαπημένα μου έργα, και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η Βάσια Παναγοπούλου πίστεψε σε αυτό και ανέλαβε να στηρίξει την παραγωγή της παράστασης. Βέβαια, δε θα μπορούσα παρά να είμαι ευτυχής που οι έξι συναδέλφισσές μου ηθοποιοί με εμπιστεύτηκαν και γίνονται αρωγοί στην πραγμάτωση της ιδέας μου με την παραστασιοποίησή της. Τις οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ και θέλω να τις αναφέρω ονομαστικά και είναι: η Άννα Αδριανού, η Ηρώ Μουκίου, η Βάσω Γουλιελμάκη, η Κατερίνα Μπιλάλη, η Κρίστη Παπαδοπούλου και η Εύη Δαέλη. Είναι όλες τους υπέροχες και εκπληκτικές, μηδεμιάς εξαιρουμένης – αφού άλλωστε είναι όλες τους δική μου επιλογή (γέλια!).

6. Πείτε μας λίγα πράγματα για την υπόθεση του έργου και για το τι θα δούμε;

Η ιστορία μας είναι γνωστή και εκτυλίσσεται όλη μέσα σε ένα κομμωτήριο, το κομμωτήριο της Τρούβυ Τζόουνς. Εκεί, κάθε Σάββατο πρωί, μαζεύονται τρεις τακτικές πελάτισσες του κομμωτηρίου που είναι συγχρόνως και γειτόνισσες, αλλά και φίλες. Πρόκειται για τη Μαλέν, την Κλαιρ και τη Γουίζερ. Το έργο ξεκινά την ημέρα του γάμου της Σέλμπυ που είναι και η πρώτη μέρα που πιάνει δουλειά ως βοηθός στο κομμωτήριο η Αννέλ. Αυτές είναι οι έξι ηρωίδες μας. Στις τέσσερις σκηνές του έργου, μέσω των συζητήσεων αυτών των έξι γυναικών, βλέπουμε το πόσο δυνατές μπορούν να γίνουν οι γυναίκες, αυτές δηλαδή που έχουμε μάθει να αποκαλούμε “ασθενές φύλο”. Βλέπουμε τη δύναμη της αλληλεγγύης μεταξύ τους και τους δεσμούς φιλίας που μπορούν να συνάψουν. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλες και σε όλους ότι, μπορεί οι μοναδικοί χαρακτήρες του έργου να είναι γυναίκες, ωστόσο το έργο είναι πανανθρώπινο και δεν κάνει διαχωρισμούς σε φύλα, σε τάξη και σε προτιμήσεις. Είναι ένας ύμνος γενικώς στον άνθρωπο. Γι’ αυτό και, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα καθ’ όλα ανθρώπινο έργο. Με τις χαρές και τις λύπες, με τις μαλώματα και τα μονιάσματα, με το γέλιο και το κλάμα, με το ρομάντζο και με το θρήνο. Με το θάνατο και με τη ζωή. Όχι, δεν κάνω λάθος αναφέροντας αυτά τα δύο με τη συγκεκριμένη σειρά. Η μόνη διαφορά που έχει το έργο μας από τη ζωή είναι το φινάλε! Ενώ όλων μας η ζωή ξεκινάει με τη γέννηση και τελειώνει με το θάνατο, στο έργο μας προηγείται ο θάνατος και έπεται η γέννηση. Κάτι που ορίζει και προσδιορίζει την αισιοδοξία με την οποία οφείλουμε να αντικρίζουμε τη ζωή μας, γενικώς.

7. Ποιο είναι το στοίχημα που καλείται να κερδίσει ένας σκηνοθέτης κάθε φορά σε μία παράσταση, εκτός από το προφανές, να είναι καλή και επιτυχημένη η παράσταση;

Να μιλάει, ή καλύτερα, να συνομιλεί η παράστασή του με το κοινό. Να έχει κάτι να πει σε όλες και όλους που θα δουν την παράστασή του. Να είναι η παράσταση “τροφή” για σκέψη, ώστε να πάρει το κοινό αυτό που λέμε “δουλειά για το σπίτι”. Βέβαια, με αυτόν τον τρόπο η παράσταση γίνεται αυτομάτως και καλή και επιτυχημένη, οπότε ο σκηνοθέτης κερδίζει πολλαπλώς το στοίχημά του, το οποίο δεν είναι στοίχημα, αλλά είναι στόχος!

8. Ποιες είναι οι αντικειμενικές δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια των προβών και πώς αυτές ξεπερνιούνται;

Η απάντηση είναι εύκολη στο να απαντηθεί, με μία απάντηση όμως κοινότοπη! Υπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες αντικειμενικές και μη, οι οποίες προκύπτουν κατά τη διάρκεια των προβών. Υπάρχουν δυσκολίες ακόμα και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων! Αλλά ας μην αναφερθούμε στο πώς επιλύονται αυτές, αλλά πώς ξεπερνιούνται εκείνες που προκύπτουν στην πρόβα. Μα φυσικά με την ευφυΐα (σκηνική και εξωσκηνική) των συντελεστών.

9. Πόσο εύκολο είναι για έναν ηθοποιό να σκηνοθετεί ηθοποιούς;

Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Ένας σκηνοθέτης που έχει περάσει από την ηθοποιία είναι πολύ πιο εύκολο να καταλάβει τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους του, να κατανοήσει την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα, την ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία, αλλά και την ψυχική ευαισθησία της καθεμιάς και του καθενός ξεχωριστά. Για κάποιον που δεν έχει διασχίσει τους λαβύρινθους του ψυχισμού των ηθοποιών μέσα από τους οποίους μάχεται ο εαυτός τους να κατισχύσει έναντι του χαρακτήρα που καλούνται να ενσαρκώσουν, δεν είναι εύκολο να το διαχειριστούν. Βέβαια, οι ηθοποιοί, έχουν και την ανάγκη κάποιου που να ξέρει τι θέλει και να λαμβάνει πάντοτε υπόψη του τι ζητάει και από ποιον.

10. Υπάρχει κάποιο έργο που θα θέλατε πολύ να σκηνοθετήσετε ή να πρωταγωνιστήσετε;

Από τα σπουδαστικά μου ακόμα χρόνια υπερηφανευόμουν πως δεν έχω κάποιους ρόλους απωθημένα που θα ήθελα να ερμηνεύσω, το ίδιο μπορώ να ισχυριστώ και ως σκηνοθέτης. Όντως, δεν έχω κάποιο έργο που θα ήθελα διακαώς να σκηνοθετήσω. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες έργα και εκατομμύρια ρόλοι στην παγκόσμια δραματουργία. Τι να πρωτοδιαλέξει κάποιος! Άλλωστε πάντα θα υπάρχουν έργα που έρχονται να με βρούνε εκείνα και αυτά προτιμώ πρωτίστως! Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι δεν ξεχωρίζω έργα και ρόλους! Απλώς θεωρώ πως είναι πιο ωραίο και πιο ιντριγκαδόρικο να έρθει να σε συναντήσει τυχαία ένα έργο ή ένας ρόλος, από το να τα κυνηγάς εσύ!

11. Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;

Με την Κατερίνα Μπιλάλη έχουμε δημιουργήσει τη θεατρική ομάδα “TheArtes”, με την οποία, σε συνεργασία με τη θεατρική ομάδα “Μπουφόνοι”, θα παρουσιάσουμε από το νέο έτος την παράσταση «Νέα απ’ το Θερβάντες», η οποία αποτελείται από τέσσερα κωμικά μονόπρακτα του μεγάλου Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Τα μονόπρακτα αυτά θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Σκοπός μας είναι να “συστήσουμε” στο ελληνικό θεατρόφιλο κοινό το δραματουργό Θερβάντες.

*Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρης της συνέντευξης χωρίς την αναφορά του site.