Θέατρο

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ

By Αγγελική Μεταξά | 17 Οκτωβρίου 2020

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου γεννήθηκε στο Βέλο της Κορινθίας. Δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου και θεατρικός συγγραφέας, εργάσθηκε κατ’ αρχήν στην ΕΡΤ και στη συνέχεια, στο ραδιόφωνο, σε εφημερίδες και περιοδικά.

ΒΙΒΛΙΑ: «Ο Λόφος της Ειρήνης»(βραβείο Ουνέσκο), «Ιστορίας Λόγος» «Ορατός Κύκλος», «Το δάκρυ της Τζοκόντα».

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ: «Η γυναίκα Ανεμώνη», «Γιαννούλης Χαλεπάς η κοιμωμένη μου», » Ξανθίππη η γυναίκα του Σωκράτη», «Ομφάλιος Λώρος», «Πηνελόπη Δέλτα», «Λέλα Καραγιάννη η μάνα της αντίστασης», «Κόκκινη βροχή (το βάλς)», «Το ζεϊμπέκικο της Τζοκόντα», «Η κούνια», «Η Γκιλοτίνα», «ΕΠΤΑ», «Κύριε Αττίκ …τελειώσαμε», «2058-Κίτρινος Σκορπιός», «Όταν η Φόνισσα συνάντησε την Μήδεια», ενώ σε ελεύθερη ποίηση έγραψε το έργο «Ηρώδης ο Αττικός».

Για την παράσταση του 1821 στην επέτειο των 200 ετών έγραψε τα εξής θεατρικά : «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του…Θεόδωρος Κολοκοτρώνης», «Μια δίκη παρωδία… «Γεώργιος Καραϊσκάκης», «Αι γενεαί αι πάσαι …Νικηταράς» τα οποία κάνουν ήδη πρόβες.

Τα έργα που έχουν παρουσιαστεί σε σκηνές από καταξιωμένους σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Τα περισσότερα είναι βραβευμένα από διάφορους φορείς. (Ακαδημία Τέχνης, Εθνικό Θέατρο, Δήμους, Υπουργείο Πολιτισμού κλπ) Αποσπάσματα των έργων του έχουν μεταφραστεί και διδάσκονται σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ σε τμήματα κοινωνιολογίας.

Είναι μέλος της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων.

Εδώ και πολλά χρόνια, δίνει διαλέξεις σε φοιτητές ως θεατρικός συγγραφέας και κριτικός θεάτρου σε Δραματικές Σχολές και σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ.

Όσοι ισχυρίζονται ότι ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου είναι ο πιο σημαντικός Έλληνας θεατρικός συγγραφέας της γενιάς του, απλώς… έχουν δίκιο.

Το ανέφερε άλλωστε πρόσφατα στην ΕΡΤ ο Γιάννης Μόρτζος. Τα έργα του (και είναι πολλά) έχουν πάντοτε κάτι ιδιαίτερο να πουν. Έχει την ικανότητα να παντρεύει τη θλίψη με το γέλιο, να δένει τη λαχτάρα με το ακατόρθωτο. Σμιλεύει με την πένα του τις λέξεις που φαίνονται αταίριαστες, μέχρι να συνειδητοποιήσεις πόσο πολύ ταιριάζουν μεταξύ τους…

Ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου δεν επιδιώκει το απρόβλεπτο στα κείμενά του. Δεν επιθυμεί να εντυπωσιάσει, να πλάσει χαρακτήρες, μάλλον το ακριβώς αντίθετο επιδιώκει. Να είναι ειλικρινής, δίκαιος και ουσιαστικός, δίχως να εκβιάσει τα μηνύματα που θέλει να «περάσει» στον θεατή. Δεν ζορίζει τους ήρωες της ζωγραφικής των κειμένων του, ώστε ο θεατής ως τελικός κριτής, να είναι εκείνος που θα βάλει το ιδανικό χρώμα στον καμβά του.

Έντονα πολιτικοποιημένος και ουδέποτε κομματικοποιημένος, είναι λογικό να ανησυχεί για την Ελλάδα. Όπου σταθεί, δεν παύει να ισχυρίζεται πως «όταν δεν υπάρχει Υγεία και Παιδεία, η χώρα είναι καταδικασμένη».

Θα έλεγε κανείς, ότι είναι αντισυμβατικός και ταυτόχρονα αποδεκτός. Η αποθέωση της διαφορετικότητας, την οποία εξυμνεί όσο λίγοι, με ύφος άμεσο και ανθρώπινο.

Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που κάθε δημιουργία του συζητείται έντονα στον κόσμο του θεάτρου…

Ο εξαιρετικός θεατρικός συγγραφέας, ενώνει Παπαδιαμάντη και Ευριπίδη στο νέο του έργο και μιλάει για όλους και για όλα.

«’Οταν η Φόνισσα συνάντησε τη Μήδεια». Γιατί αυτή η συνάντηση;

Γιατί θεωρώ πως τίποτα δεν έχει αλλάξει όσο αφορά την κοινωνική αδικία, εδώ και 25 αιώνες. Δηλαδή από την εποχή του Ευριπίδη… έως και του Παπαδιαμάντη… και συνεχίζουμε ακόμα και στο σήμερα.

Η ιδέα για να γράψω το συγκεκριμένο έργο, ήταν του σκηνοθέτη Βασίλη Πλατάκη. Την βρήκα σπαραχτικά ενδιαφέρουσα. Ένας διάλογος μεταξύ της Χαδούλας Φραγκογιαννούς και της Μήδειας.

Για φανταστείτε… Θα παίξουν συνολικά οκτώ ηθοποιοί και θα ανέβει στο Μικρό Μπροντγουέι τον χειμώνα. Τη μουσική θα υπογράψει ο Τάκης Μπινιάρης.

Τι είναι αυτό που σας οδηγεί να γράφετε;

Προσπαθώ να επιβάλω ένα πολύ σημαντικό «γούστο» στο Θέατρο, που είναι μια πολύ σοβαρή περιπέτεια. Εν τούτοις, καλώς η κακώς, δεν γράφω γι’ αυτούς που πάνε μετά το θέατρο για σουβλάκια. Γράφω για τους άλλους.

Είστε ο μόνος θεατρικός συγγραφέας που εκτός των άλλων, έχετε γράψει και αρκετές προσωπογραφίες. Τι σας γοητεύει στο συγκεκριμένο είδος;

Μου αρέσει να «ανασταίνω» σημαντικούς ανθρώπους, ξεχωριστούς, που άφησαν πίσω τους μια πολύ έντονη υπογραφή. Τους «ανασταίνω», διότι αυτό που με κεντρίζει είναι οι πληγές τους. Βεβαίως, δεν ήταν όλοι καλλιτέχνες.

Η «Λέλα Καραγιάννη», ας πούμε, που παίζεται από το 2014 και συνεχίζει μέχρι σήμερα, ήταν ηρωίδα του 1940. Καλλιτέχνης ήταν ο «Αττίκ». Η «Ξανθίππη» πάλι, ήταν η γυναίκα του Σωκράτη. Κάτι θέλει να μας πει για τον άντρα της. Βέβαια υπάρχει και η Πηνελόπη Δέλτα που παιζόταν για τρία χρόνια, αλλά εδώ δεν έχουμε μονόλογο. Ωστόσο, είναι και αυτή προσωπογραφία, σε μια συγκλονιστική ζωή γεμάτη πληγές.

Υπάρχει σε εσάς, αυτό που λέμε έμπνευση;

Δεν υπάρχει έμπνευση. Ξέρετε το «θέλω», είναι το πιο «γαμημένο» ρήμα. Δεν σπούδασα τίποτα. Δεν έχω νόρμες. Άρα, γράφω αυτό που θέλει η ψυχή μου. Αν δεν έγραφα, με αυτά που έχω βιώσει και που έχω δει στη ζωή μου, ίσως να ήμουν στο ψυχιατρείο. Θα είχα μέσα μου θυμό. Το γράψιμο για μένα είναι η ζεστή φωλιά μου. Η αντίρροπος δύναμή μου.

Θυμώνετε εύκολα;

Μόνο όταν αδικούμαι γίνομαι θηρίο. Αγνώριστος. Όταν αδικώ εγώ, τότε ζητώ συγγνώμη αμέσως.

Σε μια εποχή όπου κυριαρχούν το εύκολο, το εύπεπτο, το θέατρο και η Τέχνη γενικότερα, μπορούν να αποτελέσουν μια μορφή αντίστασης; ‘Οραμα εν τέλει υπάρχει;

Η λέξη «όραμα» είναι από μόνη της μια μπαλάντα με αντιστασιακές ρίζες. Ο άνθρωπος, πρέπει πάντα κάτι να περιμένει. Όχι όμως μέσα από την ελπίδα, μα από τις δικές του «προσλαμβάνουσες». Η ελπίδα είναι λεπίδα και μάλιστα πολύ κοφτερή. Τη θεωρώ τη χειρότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας. Αυτή έχει καταστρέψει ανθρώπους ασθενείς, μεγάλους έρωτες, οικογένειες, λαούς, χώρες… Κάτω λοιπόν από τούτο το «όραμα» που λέτε, δημιουργώ τις μολυβιές μου, υπηρετώντας πιστά, με συνέπεια και εκνευριστική πειθαρχία τον ζωτικό μου χώρο, κυνηγώντας με πάθος τη συγκίνηση. Και δημιουργώντας, κάποιες φορές γίνομαι το ίδιο το δημιούργημά μου, όσο κι αν αυτό ακούγεται κάπως…

Συνομιλείτε με τους ήρωές σας;

Συνεχώς! Και τσακώνομαι κιόλας!! Ουδεμία σχέση έχει, εάν οι ήρωες είναι πραγματικοί ή φανταστικοί, όπως στην «Γκιλοτίνα», στον «Ομφάλιο Λώρο», ή στο «Βαλς». Με τον Αττίκ π.χ. τσακωθήκαμε άσχημα!

Ο λόγος;

Αυτός ήθελε να προβάλλω πιο πολύ τα τραγούδια του, κι εγώ τη ζωή του. Τελικά τον «απείλησα» και υποχώρησε!…

Τι «κυνηγούν» οι θεατές σήμερα στο θέατρο;

Οι περισσότεροι κυνηγούν τις κωμωδίες για να γελάσουν. Καλά κάνουν. Ομως, δυστυχώς, δεν γελάνε, καννιβαλίζουν. Γιατί η ψυχή τους είναι θλιμμένη. Αυτή είναι η αντίδραση και η αντίστασή τους, στα όσα τους συμβαίνουν.

Είστε αισιόδοξος με όσα συμβαίνουν σήμερα στην κοινωνία μας;

Το ίδιο ερώτημα ξέρετε, μού τέθηκε το 2012 και μάλιστα από κάποιον Κινέζο καθηγητή, σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ, συγκεκριμένα στο Μartin του Τενεσί, όπου πραγματοποιώ συχνά ομιλίες.

Απάντησα σε εκείνον τότε, απαντώ τώρα το ίδιο και σε εσάς: Τα 3 «Φ», θα είναι οι σημαίες της ανθρωπότητας στο μέλλον: Φόβος, Φαγητό, Φαίνομαι.

Έχει πλέον δημιουργηθεί ο «καινούργιος άνθρωπος», πιο γρήγορος, ρομποτικής αντίληψης και τυπο-εκνευριστικής ευγένειας, με μάτια στεγνά. Μα, εμένα ξέρετε, μου άρεσαν πάντα τα υγρά μάτια!

Για τα βραβεία που δίνονται στον χώρο του Πολιτισμού συμφωνείτε; Ερωτώ, διότι ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος (που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή) δεν πήγε ποτέ να παραλάβει το βραβείο του.

Διαφωνώ κάθετα και με τον Χριστιανόπουλο και με τον Σαρτρ. Προσωπικά, έχω τιμηθεί με βραβεία σχεδόν από όλους τους φορείς. Κρατικούς και μη. Συνεχίζω να πηγαίνω όπου με καλούν. Είναι τιμή, συγκίνηση και θεϊκή ταραχή… Δεν θα χρησιμοποιήσω ποτέ στον μοναχικό συγγραφικό μου δρόμο, τη μέθοδο της δήθεν άρνησης και της αποποίησης, για την προσωπική μου προβολή..

Ο Παλαμάς ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ 14 φορές. Αν το πάρω, έλεγε, θα το αφιερώσω στο παιδί μου, τον ‘Αλκη, που «έφυγε» μικρούλης… μόλις στα πέντε του χρόνια.! Δεν του το έδωσαν ποτέ. Θλιβερό!

Όταν ο Νερούδα παρέλαβε το Νόμπελ, τελείωσε την ομιλία του με έναν συνταρακτικό στίχο του αιρετικού ομοϊδεάτη του Ρεμπό! Ποιητές και οι δύο! Τι πιο μαγική στιγμή από αυτήν;

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν κάποιες στιγμές στην Τέχνη, που οδηγούν σε έναν μεγαλειώδη Πολιτισμό. Και μόνο αυτόν οφείλουμε να υπηρετούμε.

Κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχουν πια καλοί ‘Ελληνες θεατρικοί συγγραφείς.

Είναι αυτοί, που ανεβάζουν τον «Γλάρο», (γεμίσαμε γλάρους) τις «Τρεις αδελφές» (πόσες αδελφές πια, κάθε χρόνο;;!) τον «Πατέρα» και την «Αγριόπαπια» ας πούμε, με στόχο να την σκηνοθετήσουν αλλιώς!!! (πάντα αλλιώς, πόσο αλλιώς δηλαδή;).

Και τελικά είδαμε την «Αγριόπαπια». Να γυρίζει ο κυνηγός από το δάσος το 1800 τόσο, να μπαίνει υποτίθεται στην καλύβα του και να βλέπει τη γυναίκα του με το λάπτοπ πάνω σε ένα γυάλινο τραπέζι!!!

Αυτά λοιπόν, από μένα απέχουν. Οι κύριοι αυτοί, άραγε, δεν γνωρίζουν τις παραστάσεις Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων που παίζονται για 3,5 για 7 ή ακόμα και για 10 χρόνια συνεχώς;

Οι κριτικές για την περίφημη «Γκιλοντίνα» ήταν διθυραμβικές. Ήταν όντως ένα προφητικό έργο;

Αυτό δεν το ξέρουμε ακόμα με απόλυτη βεβαιότητα. Προφητικό θα ήθελα να είναι το «2058 – Κίτρινος Σκορπιός», που γράφω αυτές τις μέρες και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι το τελευταίο μου. Ο,τι είχα να πω, υπάρχει μέσα στα έργα μου. Όπως και να ‘χει όμως, οι θεατές κρίνουν. Πάντα.

Ο έρωτας, πόσο ενεργό ρόλο παίζει στα έργα σας;

Μα το γράφω σε κάποιον διάλογο στην Γκιλοντίνα: «Ο έρωτας, πιο δυνατός απ’ την Πατρίδα!!»…

Σχέδια για την επέτειο των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821;

Προσπάθησα να ζωντανέψω τρεις ήρωες του 1821. Τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη (τη δίκη του) και τον Νικηταρά. Είναι τρία ξεχωριστά θεατρικά έργα. Ήδη, στα δύο γίνονται πρόβες. Το ένα από αυτά το έχει εντάξει η κυρία Αγγελοπούλου στην επέτειο. Με τα συγκεκριμένα έργα, προσπάθησα να ψηλώσω τη χώρα μου έστω δυο πόντους πάρα πάνω.

Τι νιώθατε όταν γράφατε γι’ αυτούς;

Φοβήθηκα τον Κολοκοτρώνη, θαύμασα τον Καραϊσκάκη και αγάπησα τον Νικηταρά.

Είστε από τους πιο πετυχημένους θεατρικούς συγγραφείς στη χώρα μας. Θεωρείτε ότι βοηθηθήκατε από κάποιους ανθρώπους του χώρου σας;

Αγνώμων δεν υπήρξα ποτέ. Παλιά έγραφα βιβλία, άρθρα σε εφημερίδες και κριτική – σημειολογία θεάτρου. Στο πρώτο μου θεατρικό, θυμάμαι, γύριζα με το κείμενο στην μασχάλη για δύο χρόνια κάθε απόγευμα, μέχρι να μου το διαβάσει κάποιος. Και να σκεφτείτε ότι είχε βραβευτεί από το υπουργείο Πολιτισμού!

Ο αγαπημένος μου Γιάννης Μόρτζος, και η γυναίκα του Γιούλη Ζήκου, ήταν εκείνοι που ανέβασαν πριν από πολλά χρόνια τον Χαλεπά, (παίχτηκαν 450 παραστάσεις επί τέσσερα, πέντε χρόνια…) και συνέχισαν και με άλλα μου έργα («Η Γκιλοτίνα» και «Το ζεϊμπέκικο της Τζοκόντα», που έρχεται τον χειμώνα)…

Επίσης, η Μαίρη Βιδάλη και η σκηνοθέτης Γιώτα Κουνδουράκη με το «τερατώδες» μυαλό, ο μαέστρος Ραφαήλ Πυλαρινός, είναι αυτοί που πίστεψαν και συνεχίζουν να πιστεύουν πολύ στα κείμενά μου. Είναι και άλλοι πολλοί. Τους ευχαριστώ όλους.

Πώς βλέπετε την εξέλιξη στο θέατρο με την πανδημία;

Ο Βρετανός θεατράνθρωπος ‘Αντριου Γουέμπερ, είπε τις προάλλες, ότι το θέατρο τώρα με τον ιό τελείωσε. Διαφωνώ.

‘Εχει ενδιαφέρον να μάθουμε το γιατί…

Ακούστε: Δυο λέξεις είναι ανίκητες στη ζωή. Ο θάνατος και το θέατρο. Ξέρετε γιατί; Γιατί και τα δυο λυτρώνουν…

Μήπως τώρα λοιπόν, είναι η στιγμή των «δυνατών» παραστάσεων;

Ο θεατής, αυτές τις σημερινές, σπαραχτικές μέρες που βιώνουμε όλοι, οφείλει να ξέρει ότι η παράσταση που θα δει, θα αξίζει τον κόπο. Έτσι μόνο θα πάει. Και θα πάει. Για να «λυτρωθεί»…

Εργα του