Ξενάγηση τυφλών στον Ιερό Βράχο, μια πρωτοποριακή ιδέα που έγινε πράξη

από τη Λίνα Γιάνναρου

«Τα Προπύλαια είναι ένα επιβλητικό κτίριο τεράστιου μεγέθους από μάρμαρο. Ορθώνεται μπροστά σου. Έχει το σχήμα του ελληνικού γράμματος Π, με δύο βραχίονες στα αριστερά και τα δεξιά να πλαισιώνουν τη σκάλα –στις 9 η ώρα και στις 3 η ώρα αντίστοιχα–, δίνοντάς σου την αίσθηση ότι με τα δυο χέρια το κτίριο σε καλωσορίζει στην κεντρική πύλη. (…) Η εντύπωση που έχεις διασχίζοντας τα Προπύλαια είναι ότι περπατάς σε ένα μονοπάτι, σε ένα δάσος από κολοσσιαίους, ακέφαλους κίονες, εντός ενός κτιρίου τεραστίου μεγέθους και ασκεπούς, κατεστραμμένου αλλά παρ’ όλα αυτά δραματικού και επιβλητικού». Με αυτά τα λόγια η ξεναγός Δανάη Κουσουρή περιγράφει σε γκρουπ επισκεπτών της Ακρόπολης το κτίσμα που δεσπόζει μπροστά τους, τα Προπύλαια. Η ίδια έχει κάνει εκατοντάδες ξεναγήσεις στον Ιερό Βράχο, ξέρει κάθε του σπιθαμή, κάθε ρωγμή στο μάρμαρο, όμως για πρώτη φορά καλείται να περιγράψει ένα μνημείο σε ανθρώπους που δεν μπορούν να το δουν.

Η ιδέα ανήκει στην Τίνα Σκλαβόλια – Κυριάκη, ιδρύτρια της εταιρείας εναλλακτικών ξεναγήσεων Alternative Athens. «Κάποια στιγμή σκεφτόμουν ότι αν ήταν μια αίσθηση που δεν θα ήθελα ποτέ να χάσω αυτή θα ήταν η όραση – ακριβώς γιατί δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς να ταξιδεύω», λέει στην «Κ». «Κάπως έτσι άρχισα να σκέφτομαι ότι είναι άδικο κάποιοι άνθρωποι να στερούνται την απίστευτη χαρά που προσφέρει το ταξίδι. Εφόσον η δουλειά μου λοιπόν είναι να σχεδιάζω εμπειρίες για τους ανθρώπους, γιατί να μη σχεδιάσω ένα τουρ για ανθρώπους με προβλήματα όρασης;». Μέχρι σήμερα, ωστόσο, η Τίνα και οι συνεργάτες της λάμβαναν σαν δεδομένο ότι οι συμμετέχοντες βλέπουν. «Τι γίνεται όταν ο ξεναγός μιλάει, αλλά ο άλλος δεν μπορεί να κοιτάξει γύρω του;».

Η ομάδα απευθύνθηκε στις Καλλιόπη Γκίκα, υπεύθυνη του Μουσείου Αφής και Μαριέτα Λάππα, ξεναγό με πρόβλημα όρασης, ζητώντας καθοδήγηση. «Είχα κάνει στο παρελθόν ξενάγηση σε γκρουπ κωφών, αλλά η ξενάγηση σε τυφλούς θέλει εντελώς διαφορετική προσέγγιση – έπρεπε να δούμε την ξενάγηση με άλλη οπτική, την Ακρόπολη με άλλα μάτια», λέει η Δανάη Κουσουρή. «Δεν είχα κληθεί ποτέ να περιγράψω σε κάποιον κάτι που πρέπει να το χτίσει εξ ολοκλήρου με τη φαντασία του».

Προκειμένου να προσφέρουν τη συγκεκριμένη ξενάγηση της Ακρόπολης, η Δανάη και οι άλλοι ξεναγοί της Alternative Athens πέρασαν ειδική εκπαίδευση. (Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα στη Σχολή Ξεναγών δεν πραγματοποιούνται μαθήματα για ειδικές κατηγορίες επισκεπτών, όσοι ξεναγοί ενδιαφέρονται παρακολουθούν σχετικά σεμινάρια.) «Έπρεπε να μάθουμε τα πάντα, τις ανάγκες των ανθρώπων με προβλήματα όρασης όταν βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο, πώς κινούνται, πού τοποθετούνται, τι περιμένουν από εμάς, τις προσδοκίες τους, πώς να συνδέσουμε τον τόπο με την Ιστορία».

Νέες προκλήσεις ξεπηδούσαν συνεχώς. «Γράφοντας για παράδειγμα το κείμενο της ξενάγησής μου, ανακάλυψα ότι δεν έχει νόημα να κάνω τους συνηθισμένους παραλληλισμούς σε σχέση με τα μεγέθη. Αντί να μιλήσω με μέτρα, ίσως καλύτερο θα ήταν να μιλήσω για “μισό γήπεδο ποδοσφαίρου”. Ή, περιγράφοντας τις διαφορές μεταξύ των τριών ναών, να πω ότι ο ένας είναι small, ο άλλος medium και ο άλλος XL, καθώς έτσι μπορεί να αντιληφθούν καλύτερα τον όγκο τους. Το λεξιλόγιο έπρεπε να αναπροσαρμοστεί ώστε οι συνδέσεις να γίνονται με πράγματα βιωματικά – όχι με πράγματα που έχουν δει, αλλά με πράγματα που έχουν ζήσει και αισθανθεί».

Και κάτι ακόμα: για πρώτη φορά στήνοντας μια ξενάγηση, η Δανάη κλήθηκε να εντοπίσει πώς την έκανε να νιώθει την ίδια αυτό που έβλεπε και κατόπιν να το βάλει σε λέξεις. «Ήταν μια ενδιαφέρουσα εσωτερική αναζήτηση».

πηγή:https://meallamatia.gr/vlepontas-tin-akropoli-me-tin-afi-kai-ti-fantasia