Άρθρα
Ηθική Μόδα
H Ηθική Μόδα δεν έχει να κάνει με πουριτανικές αρχές, αλλά επιδιώκει να προαγάγει έναν προβληματισμό. Οι φωτογραφίες του Δημήτρη Γραμματικογιάννη «μιλάνε» για την κρίση, την κλιματική αλλαγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσφυγικό, το γυναικείο κίνημα.
Μοιάζει με ξωτικό. Είναι αεικίνητος, δημιουργικός, ανατρεπτικός, βαθύς, διεισδυτικός και συνάμα γεμάτος χάρη. Είναι από τους πιο έξυπνους ανθρώπους που ξέρω – και σίγουρα ο μοναδικός από τη βαριά βιομηχανία της μόδας, αλλά ο Δημήτρης Γραμματικογιάννης δεν είναι ένας συνηθισμένος στιλίστας.
Βαθιά πολιτικοποιημένος, με στραμμένο το βλέμμα και τη δουλειά του στην κοινωνία, εδώ και 20 χρόνια ασχολείται με εκείνο το σημείο όπου η μόδα τέμνεται με την πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία. Ετσι, μέσα από τα κόνσεπτ που δημιουργεί οι φωτογραφίες που επιμελείται ως στιλίστας «μιλάνε» για την κρίση, την κλιµατική αλλαγή, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το προσφυγικό, το γυναικείο κίνημα.
Τα τελευταία χρόνια –μετά μια συναρπαστική πορεία με σπουδές στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο και αμέτρητες συνεργασίες με περιοδικά, διαφημιστικές εταιρείες, music video clips και διαφημιστικές καμπάνιες εταιρειών– έχει δημιουργήσει το site www.ethicalode.com όπου παρουσιάζει κοινωνικά και οικολογικά προσανατολισμένες καμπάνιες, που στοχεύουν στην οικολογική αειφορία και τη δημιουργία του ηθικού καταναλωτή που θα επιλέγει μαζί με τα ρούχα του μια στάση ζωής: να ντύνεται δηλαδή με ρούχα που δεν καταστρέφουν το περιβάλλον, δεν στηρίζονται στην εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας και προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες δουλειάς. Ο Δημήτρης Γραμματικογιάννης είναι ο «πρέσβης» ενός παγκόσμιου κινήματος στην Ελλάδα: της Ηθικής Μόδας.
● Τι σχέση έχει η μόδα με την ηθική; Και πώς μπορεί να κάνει πολιτική το life style;
H Ηθική Μόδα εννοιολογικά δεν έχει να κάνει καθόλου με πουριτανικές αρχές, αλλά επιδιώκει να προαγάγει ένα κοινωνικό, πολιτιστικό και οικολογικό προβληματισμό. Με απασχόλησε πολύ νωρίς αν μπορεί αυτό που καλούμε life style να κάνει πολιτική. To life style και η μόδα έχουν πολλές εκφάνσεις. Συνήθως στην Ελλάδα έχουμε τη μόδα συνυφασμένη με το glamour επειδή αυτό προβάλλεται από περιοδικά και τηλεοπτικά μέσα και επειδή η χώρα είναι ακόλουθος στις διεθνείς τάσεις και δεν καθορίζει τις δικές της ανάγκες και προτεραιότητες. Ο τρόπος που ντυνόμαστε ακόμη κι αν δεν το γνωρίζουμε ή δεν το επιδιώκουμε δείχνει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, βιοτικό και οικονομικό επίπεδο, προτιμήσεις, ακόμη και πολιτικές τοποθετήσεις.
Για παράδειγμα, το Pussy Hat (σ.σ. χειροποίητο πλεκτό ροζ καπέλο) κυριάρχησε στις πορείες της Ουάσινγκτον ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της ρητορικής μίσους προς τις γυναίκες από τον τότε πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, μετά εμφανίστηκε σε μεγάλες επιδείξεις μόδας και σήμερα κατέχει περίοπτη θέση στο μουσείο Victoria and Albert ως σύμβολο αγώνα, αλληλεγγύης και πολιτικού ακτιβισμού. Μπορώ να θυμίσω ακόμη τα «κίτρινα γιλέκα», που από τα τέλη του 2018 μέχρι και σήμερα φοριούνται για να διεκδικήσουν οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη. Στην επίδειξη του οίκου Βalenciaga το 2020 οι καλεσμένοι παρακολούθησαν το show από την τρίτη σειρά και μετά, γιατί οι πρώτες θέσεις ήταν πλημμυρισμένες – η κλιματική κρίση είναι εδώ και η επίδειξη είχε στόχο να αναδείξει το πρόβλημα.
● Εσύ πώς άρχισες να ασχολείσαι με όλα αυτά;
Η ευκαιρία να ασχοληθώ με την ηθική μόδα μού δόθηκε το 2001, όταν η τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους και η κήρυξη πολέμου του τότε προέδρου Μπους έδειχναν ξεκάθαρα ότι μπαίναμε σε μια νέα εποχή. Γυναίκες και παιδιά είναι πάντα τα θύματα, χωρίς να εξαιρώ βέβαια και τους άντρες που σύρονται στον πόλεμο, και τουλάχιστον στην ελληνική μυθολογία, γυναίκες διεκδίκησαν δυναμικά την ειρήνη.
Ετσι, θέλησα να κάνω μια φωτογραφική παραγωγή που να εμπλέξω γυναίκες από όλα τα μέρη και πλάτη της Γης και να παρουσιάσω πώς αντιμετώπισαν τον πόλεμο μέσα από τις εικόνες μιας φωτογράφησης μόδας. Ηταν πολύ ριζοσπαστικό και καινοτόμο εκείνη την εποχή – και όχι μόνο για τα δεδομένα των ελληνικών περιοδικών. Πολλές φορές μετά ασχολήθηκα με κοινωνικά θέματα, όπως τις φωτιές στην Πελοπόννησο το 2007, που με τον φωτογράφο Στέφανο Πάσχο δημιουργήσαμε μια σειρά εικόνων για να κινητοποιήσω την κοινωνία για την κλιματική αλλαγή.
● Είσαι «eco stylist», δηλαδή τι δουλειά κάνεις; Τι ακριβώς είναι το «ethicalode.com»;
Το ζητούμενό μου ως eco stylist ήταν πάντα τα ρούχα και οι προτάσεις που γενικά κάνω να μην έχουν ζητούμενο τις τάσεις –κάτι που η Μόδα κάνει, και γι’ αυτό μετά το τέλος της τάσης εκατομμύρια τόνοι ρούχα καταλήγουν στις χωματερές–, αλλά να προωθώ όσο το δυνατόν τοπικούς σχεδιαστές και εταιρείες που έχουν μια οικολογική αντίληψη και νοοτροπία. Το ethicalode.com είναι το εργαλείο, θα μπορούσα να πω, για να έχω μια φωνή που μέσω της μόδας να υπερασπίζομαι τα γυναικεία ζητήματα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφορετικότητα και τη δημοκρατία.
Το ethicalode.com ήταν το πρώτο site παγκόσμια που ρώτησε «μετά την εποχή του Covid-19, τι γίνεται;», σε μια προσπάθεια να κινήσει το ενδιαφέρον της κοινωνίας προς την οικολογία. Εχει κάνει φωτογραφικές εκστρατείες υπέρ του Τζούλιαν Ασάνζ, φορώντας μάσκες συμβολικά, σε αναγνωρίσιμους ηθοποιούς αλλά και απλούς πολίτες (πριν οι μάσκες γίνουν υποχρεωτικές) με τυπωμένο το μήνυμα #freeAssange, #freeSpeech, #GreeksforAssange, για την απελευθέρωσή του και πολλές φορές έχει υπερασπιστεί από ρατσιστικές επιθέσεις όχι μόνο την Ελλάδα αλλά όλο τον μεσογειακό Νότο. Θέλω να τονίσω ότι το site ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει επιδοτηθεί από κανέναν κρατικό ή μη φορέα.
● Η βιομηχανία της μόδας είναι από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη. Μπορεί να συναντηθεί με την αειφορία;
Ναι, ακριβώς. Νέες τεχνολογίες που ανακυκλώνουν πλαστικά μπουκάλια και παράγουν νέα συνθετικά υφάσματα, βαμβάκι που παράγεται με λιγότερο νερό και χωρίς χημικές επιβαρύνσεις, δυστυχώς όμως έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας μέχρι να φτάσουμε σε ένα μηδενικό αποτύπωμα ή στο μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Το πρόβλημα των μικροϊνών-microfibers είναι κάτι που θα μας απασχολήσει πολύ σύντομα. Σκεφτείτε ότι κάθε παιδί που γεννιέται το έχει πλέον στο DNA του, ακόμη και στον πλακούντα μπορούμε να το βρούμε.
Τα ρούχα μας, επειδή είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους συνθετικά, παράγουν μέσω του πλυσίματός τους εκατομμύρια μικροΐνες που χύνονται σε ποτάμια και ωκεανούς και ήδη έχουν περάσει στην τροφική μας αλυσίδα, π.χ. στα ψάρια. Υπολογίζεται ότι το 35% των μικροϊνών και μικρομορίων που βρίσκονται στους ωκεανούς προέρχεται από τα ρούχα. Άξιο απορίας είναι ότι δεν υπάρχει αρκετή ενημέρωση στην κοινωνία.
0 comments