Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Το στοίχημα της ψηφιακής ισότητας

Tης Σοφίας Κουνενάκη-Εφραίμογλου

Η διασφάλιση ενός δίκαιου ψηφιακού μέλλοντος είναι το φετινό θέμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Ζούμε στην αυγή της ψηφιακής εποχής και δεν θα μπορούσε το θέμα να ήταν διαφορετικό. Από την πρόσβαση στο διαδίκτυο μέχρι τον ψηφιακό ακτιβισμό και τις υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας στον τεχνολογικό κλάδο, η ψηφιακή μετάβαση μας προσφέρει μία δυνατότητα που δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν: να ενδυναμώσουμε όσο ποτέ και σε κάθε επίπεδο τις γυναίκες και τα κορίτσια του κόσμου μας. 

Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη σχετίζεται με τις ανισότητες που την ίδια ώρα γεννά η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, καθώς πολλές γυναίκες κινδυνεύουν να μείνουν πίσω σε ψηφιακές δεξιότητες και να αποκλειστούν από τον εργασιακό στίβο. Είναι αλήθεια ότι μέχρι στιγμής οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στον κλάδο της τεχνολογίας, είτε πρόκειται για τη δημιουργία εφαρμογών είτε για τη χρήση της ή τη θέσπιση κανόνων. 

Οι γυναίκες ανά την υφήλιο είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν χρήση ψηφιακών υπηρεσιών ή να εργαστούν σε τεχνολογικούς τομείς και ταυτόχρονα πέφτουν πολύ συχνότερα θύματα διαδικτυακής παρενόχλησης και βίας. Είναι πρωτίστως ζήτημα δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών, αλλά εξελίσσεται και σε οικονομικό βαρίδι. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι φτωχές και μεσαίου εισοδήματος χώρες του πλανήτη, έχασαν περίπου 1 τρισ. δολάρια οικονομικής παραγωγής την τελευταία δεκαετία, εξαιτίας του αποκλεισμού των γυναικών από την ψηφιακή σφαίρα.

Το ψηφιακό χάσμα είναι ήδη ορατό και η γεφύρωσή του αποτελεί το μεγάλο στοίχημα των επόμενων ετών, αν θέλουμε να θέσουμε τις βάσεις για μία γνήσια συμπεριληπτική κοινωνία και οικονομία. 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ο ΟΗΕ παραθέτει τα ακόλουθα στοιχεία: 

Οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 22% των εργαζόμενων στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Επίσης, μία παγκόσμια ανάλυση 133 συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης σε διάφορους κλάδους καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ακόμη και τα συστήματα αυτά επιδεικνύουν σε ποσοστό 44,2% έμφυλες προκαταλήψεις. Η κατάσταση είναι κρίσιμη διότι αν συνεχιστεί η εξέλιξη μιας τόσο κρίσιμης τεχνολογίας με βάση τις προκαταλήψεις, το μέλλον δεν μπορεί να είναι ευοίωνο. Και όποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες, λέει ο θυμόσοφος λαός. 

Επιπλέον, έρευνα σε γυναίκες δημοσιογράφους από 125 χώρες, έδειξε ότι σε ποσοστό 73%, έχουν πέσει θύματα διαδικτυακής βίας κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. 

Το στοίχημα είναι μπροστά μας. Θα επιτρέψουμε στην τεχνολογία, με τον τρόπο που αυτή εξελίσσεται, να διευρύνει τις ανισότητες και να οδηγηθούμε σε μία κοινωνία πολλαπλών ταχυτήτων ή θα αξιοποιήσουμε την τεχνολογία προς όφελός μας, διασφαλίζοντας έτσι ένα πιο βιώσιμο και συμπεριληπτικό μέλλον για όλους;

Η απόφαση είναι δική μας και θα την πάρουμε μία φορά. Η ταχύτητα με την οποία οι νέες τεχνολογίες «εισβάλλουν» στην καθημερινότητά μας και ανατρέπουν τα καθιερωμένα είναι πρωτοφανής και δεν επιτρέπει δεύτερη ευκαιρία. Θα πρέπει, λοιπόν, να κλείσουμε το χάσμα της πρόσβασης στις ψηφιακές εφαρμογές αλλά και το χάσμα των ψηφιακών δεξιοτήτων. 

Παράλληλα, θα πρέπει να δώσουμε κίνητρα στις γυναίκες να ακολουθήσουν σπουδές και σταδιοδρομίες STEM. Σήμερα, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 28% των αποφοίτων σχολών πληροφορικής και λιγότερο από το ένα τρίτο των εργαζόμενων του ευρύτερου τεχνολογικού τομέα παγκοσμίως. Το μόνιμο πλέον έμφυλο χάσμα στην ψηφιακή πρόσβαση εμποδίζει τις γυναίκες να ξεκλειδώσουν στο έπακρο τις δυνατότητες της τεχνολογίας. 

Τέλος, έχουμε χρέος να προχωρήσουμε στις απαιτούμενες παρεμβάσεις έτσι ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να μην βασίζεται σε προκαταλήψεις και διακρίσεις και ταυτόχρονα να καταπολεμήσουμε την έμφυλη διαδικτυακή βία. Ο σχεδιασμός των νέων τεχνολογιών και των εφαρμογών που αλλάζουν τη ζωή μας πρέπει να στηρίζεται στις αρχές των ανθρώπινων δικαιωμάτων και να λαμβάνει υπόψη τις μειονοτικές ομάδες «ακούγοντας» τα προβλήματα που αναδεικνύουν οι ειδικοί και προωθώντας την ελευθερία του λόγου, την ασφάλεια και την ισότητα. 

Το θέμα της διαδικτυακής βίας είναι εξαιρετικά σημαντικό και κρίσιμο. Για να αντιμετωπιστεί θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την Παιδεία. Ο νέος ψηφιακός κόσμος που διαμορφώνεται πρέπει να έχει κανόνες, προστατευτικά πλαίσια και ασφαλιστικές δικλίδες. Πάνω απ’ όλα, όμως, έννοιες όπως η ισότητα των φύλων και η συμπερίληψη, πρέπει να αποτελέσουν βασικά στοιχεία στην εκπαίδευση του ψηφιακού πολίτη. 

Όραμά μας θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μέλλοντος όπου τα κορίτσια και οι γυναίκες θα είναι ασφαλείς στο διαδίκτυο, όπου όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου θα απολαμβάνουν ισότιμη πρόσβαση στην τεχνολογία και στην καινοτομία.

* Η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου είναι Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (EBEA), Πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ), Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού

πηγή:https://www.capital.gr/