Ελεύθερο Πανεπιστήμιο | Ψηφιακή Βιβλιοθήκη | θέμα: «Οι εξισλαμισμοί των Ελλήνων πριν την οριστική κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»

🦉📚ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

O ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ, Δρ Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ, Συγγραφέας, Επιμελητής κύκλου μαθημάτων « ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ »  στο ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ του Δήμου Κηφισιάς και η Βαρβάρα ΑΛΑΤΖΙΔΟΥ, Μεταφράστρια – Ερευνήτρια παρουσιάζουν το θέμα:

«Οι εξισλαμισμοί των Ελλήνων πριν την οριστική κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»

Λίγα λόγια για την ομιλία από τους ίδιους:

ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ, Δρ Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ, Συγγραφέας,

« Το φαινόμενο των εξισλαμισμών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία »

Παραγνωρισμένο και ελάχιστα μελετημένο στοιχείο από τη νεοελληνική ιστοριογραφία αποτελεί το γεγονός ότι η κοινωνική βάση του σύγχρονου τουρκικού έθνους απαρτίστηκε από τους πολυεθνοτικούς μουσουλμανικούς πληθυσμούς που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια των αιώνων της οθωμανικής κυριαρχίας. Μέρος αυτών των μουσουλμανικών πληθυσμών υπήρξε και πλήθος Ελλήνων που εξισλαμίστηκαν σε διάφορες χρονικές περιόδους και για διαφορετικούς λόγους.

Το φαινόμενο του εξισλαμισμού είχε εμφανιστεί σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο. Από την Κύπρο, την Κρήτη και την Πελοπόννησο, έως την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τον Πόντο. Αιτίες που προκάλεσαν το φαινόμενο της θρησκευτικής μεταστροφής υπήρξαν η θρησκευτική βία της νέας εξουσίας και το παιδομάζωμα, η βαριά φορολόγηση και η κοινωνική περιθωριοποίηση των χριστιανών. H αποδοχή της νέας θρησκείας σήμαινε προσχώρηση στο κυρίαρχο κοινωνικό στρώμα και, κατά συνέπεια, κοινωνική άνοδο. Το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται ιδιαιτέρως συχνά και στη νεοελληνική λαογραφία με τη χρήση του όρου «γενίτσαρος», που περιγράφει τον νεοφώτιστο μουσουλμάνο.

Κατάλοιπο της συγκεκριμένης ιστορικής διεργασίας αποτελούν σήμερα τέσσερις ελληνόφωνες μουσουλμανικές ομάδες: κρητική, ποντιακή, μακεδονική και κυπριακή. Οι ομάδες αυτές (εκτός από τη μακεδονική) εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν στην έρευνα «Ethnic groups in Turkey» του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν. Κάθε μια απ’ αυτές έχει εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον (βλέπε σχετικά δημοσιεύματα σε παλιότερα φύλλα της «Καθημερινής» 16 Ιανουαρίου 2000, 30 Ιανουαρίου 2000, 29 Οκτωβρίου 2000, 25 Μαρτίου 2001, 21 Ιουλίου 2002). Από τις τέσσερις ομάδες, η κρητική και η κυπριακή συγκρούστηκαν με το επαναστατικό κίνημα των χριστιανών Ελλήνων. Στις ομάδες αυτές η μετάβαση από τη θρησκευτική μουσουλμανική ταυτότητα στην εθνική τουρκική πραγματοποιήθηκε λόγω της σύγκρουσης με τον χριστιανικό Ελληνισμό και της προσπάθειας του καθεστωτικού τουρκικού εθνικισμού να εμφυτεύσει με βίαιο τρόπο τη νέα εθνική ταυτότητα.

ΒΑΡΒΑΡΑ ΑΛΑΤΖΙΔΟΥ, Μεταφράστρια – Ερευνήτρια

« Μια σημαντική ακαδημαϊκή μελέτη του Mert Kaya »

Ο Μερτ Καγιά (Mert Kaya) γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Σμύρνη.    Είναι  ερευνητής, απόφοιτος του Τμήματος Κοινωνιολογίας του ODTÜ (Orta Doğu Teknik Universitesi – Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Μέσης Ανατολής) της Τουρκίας.  Το 2017 ολοκλήρωσε τη μεταπτυχιακή του διατριβή στο τμήμα Πολιτιστικών  Σπουδών και Μέσων Επικοινωνίας  στο Πανεπιστήμιο του Hacettepe  με   τίτλο «Ο εξισλαμισμός των Ελλήνων της Ανατολής μεταξύ 1919 -1925: Μια ιστορία μνήμης». Συνεχίζει τις διδακτορικές του σπουδές στο Τμήμα Επιστημών Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Hacettepe και εργάζεται ως κοινωνιολόγος στο υποκατάστημα της UNESCO στη Σμύρνη, εστιάζοντας στις αντιλήψεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας για την ταυτότητα τους και τις διαδικασίες ένταξης τους.

Έψαξε τις ρίζες του και ανακάλυψε ότι είναι ο δισέγγονος ενός Πόντιου Έλληνα ο οποίος κατά την ανταλλαγή πληθυσμών  μεταξύ Τουρκίας κα Ελλάδας (1923-1924), παρέμεινε στην Τουρκία και εξισλαμίστηκε.

Στην διατριβή του, με αφορμή την καταγωγή του και την αναζήτηση απαντήσεων στα ερωτήματα που προέκυψαν, εξετάζει τον εξισλαμισμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που κατά την περίοδο 1919 -1925 παρέμειναν εκεί, είτε γιατί δεν ήθελαν είτε γιατί δεν κατάφεραν να φύγουν, είτε γιατί εγκαταλείφθηκαν. Η έρευνα πεδίου διενεργήθηκε κυρίως στην Άγκυρα και τη Σμύρνη. Κάποιοι από τους συμμετέχοντες στις συνεντεύξεις ήταν παιδιά αυτών που βίωσαν τα γεγονότα, ενώ κάποιοι άλλοι ήταν εγγόνια τους. Οι εμπειρίες της μετανάστευσης, της παραμονής, του εξισλαμισμού, της αφομοίωσης και της πολιτισμικής ενσωμάτωσης ανιχνεύθηκαν στο χρονικό πλαίσιο πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά την «ανταλλαγή πληθυσμών». Οι προφορικές ιστορίες που συνέλεξε εντάχθηκαν στην διατριβή του.

Από την ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Δήμου Κηφισιάς.

Καλή Απόλαυση,

Μαρία – Χριστίνα ΤΣΙΑΜΑ

Υπεύθυνη για το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς

Δείτε την ομιλία στον παρακάτω σύνδεσμο:

Ν.Π.Δ.Δ. Πολιτισμού & Αθλητισμού «Δημήτριος Βικέλας» Δήμου Κηφισιάς
Εμμανουήλ Μπενάκη 3, Κηφισιά, 145 61
Τμήμα Πολιτισμού: 213 2007 204 – 205 – 207
Τμήμα Αθλητισμού: 213 2007 208 – 288
Facebook: https://www.facebook.com/vikelas.org/