Νόσος των λεγεωνάριων: Όταν το κλιμαστικό… σε σκοτώνει

Η «νόσος των λεγεωνάριων» ή λεγεωνέλλωση είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται σε λοίμωξη από βακτήρια του γένους λεγεωνέλλα ή λεγιονέλλα (Legionella). Περίπου το 90% όλων των λεγεωνελώσεων οφείλονται στο βακτήριο Legionella pneumophila (λεγεωνέλλα η πνευμονόφιλος).

Αύμφωνα με τους ειδικούς του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), η νόσος των λεγεωνάριων έχει θνησιμότητα  περίπου 5–10%, δηλαδή περίπου 5 με 10 άτομα από τα 100 που θα νοσήσουν, θα έχουν μοιραία κατάληξη.

(Θυμίζουμε ότι πρόκειται για την ασθένεια που οδήγησε στην Εντατική και τελικά στον θάνατο τον δημοσιογράφο Μάνο Αντώναρο, ενώ από αυτήν κινδύνευσε πέρσι και ο ηθοποιός Άκης Σακελλαρίου).

Η νόσος των λεγεωνάριων

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται αύξηση στα άτομα που πλήττει η νόσος των Λεγεωνάριων – γνωστή και ως νόσος των κλιματιστικών και στη συνέχεια ως νόσος των ταξιδιωτών -, εξαιτίας της ραγδαίας εξάπλωσης των κλιματιστικών (air condition) σε κάθε κλειστό χώρο (σπίτι, γραφείο, αυτοκίνητο, καταστήματα, εστιατόρια κλπ). Η ελλιπής, ή κακή συντήρηση του κλιματιστικού, φέρνει συσσώρευση επικίνδυνων βακτηρίων στο εσωτερικό του, τα οποία μεταφέρονται στον αέρα που αναπνέει το άτομο.

Η L. pneumophila έχει βρεθεί μόνο σε υδάτινα συστήματα, όπως λίμνες, ποτάμια, δεξαμενές και συστήματα ύδρευσης και ψύξης μεγάλων κτιρίων, όπου ζει συμβιωτικά με την αμοιβάδα. Μπορεί να πολλαπλασιαστεί σε θερμοκρασίες ανάμεσα σε 20°C και 55°C, με ιδανική θερμοκρασία στους 35°C. Ευνοϊκοί παράγοντες για την ανάπτυξή της είναι η παρουσία σκουριάς ή φυκιών. Ο άνθρωπος προσβάλλεται μέσω εισπνοής ή εισρόφησης μικροσταγονιδίων ύδατος που περιέχουν τον μικροοργανισμό. Παράγοντες που διευκολύνουν την ανάπτυξη νόσου στον άνθρωπο είναι το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ. Επίσης περισσότερο ευάλωτα είναι τα ανοσοκατασταλμένα άτομα και εκείνα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα των πνευμόνων. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε ηλικία.

Οταν μολύνει τον άνθρωπο, το βακτήριο μπαίνει μέσα στα μακροφάγα και τα επιθηλιακά κύτταρα του πνεύμονα και αναπαράγεται μέσα σ’ αυτά. Οι λεγεωνέλλες μεταδίδονται μέσω της εισπνοής ενός εναιωρήματος νερού ή/και χώματος το οποίο έχει επιμολυνθεί με βακτήρια. Πάντως η ανίχνευση του συγκεκριμένου βακτηριδίου κρίνεται από τους επιστήμονες εξαιρετικά δυσχερής, ενώ θεωρείται υπεύθυνο για ένα ποσοστό της τάξης του 10%-15% των πνευμονιών.

Μια ήπια μορφή της νόσου των λεγεωνάριων, γνωστή ως πυρετός Pontiac, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο και μυϊκούς πόνους. Ωστόσο, ο πυρετός τύπου Pontiac δεν μολύνει τους πνεύμονες σας και τα συμπτώματα συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε δύο έως πέντε ημέρες.

Τα ύποπτα συμπτώματα

Τα συμπτώματα της νόσου εκδηλώνονται συνήθως δύο έως δέκα μέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο Λεγιονέλλα και είναι τα εξής:

– πονοκέφαλος

– μυϊκός πόνος

– ρίγη

– πυρετός 40°C ή και παραπάνω

Από τη δεύτερη ή τρίτη μέρα εκδηλώνεται επίσης:

– βήχας (με βλέννα/αίμα ή χωρίς)

– δύσπνοια

– πόνος στο στήθος

– ναυτία, τάση προς έμετο, διάρροια

– πνευματική σύγχυση

Ανάλογα δε με την έκταση της πνευμονίας αλλά και την συνύπαρξη ή όχι άλλων νοσημάτων, μπορεί να υπάρχει δύσπνοια ή και αναπνευστική ανεπάρκεια.

Θεραπεία

Η νόσος των λεγεωναρίων αποτελεί το 1-8% των πνευμονιών . Σε περίπτωση έγκαιρης διάγνωσης, η πρόγνωση είναι άριστη. Η καθυστέρηση στην διάγνωση, η συνύπαρξη άλλων νοσημάτων, επιβαρυντικών παραγόντων (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ) ή η έκπτωση της άμυνας του οργανισμού (πχ. χρόνια λήψη κορτιζόνης, κλπ), καθιστούν δύσκολη την αντιμετώπιση της νόσου, είναιδυνατόν να επιμηκύνουν την νοσηλεία αλλά και τις επιπλοκές της νόσου και να αυξήσουν την θνησιμότητα η οποία μπορεί να φθάσει περίπου το 15%. Η διάρκεια της θεραπείας είναι περίπου 3 εβδομάδες.

Τα επικίνδυνα κλιματιστικά

Η ελλιπής ή κακή συντήρηση του κλιματιστικού, φέρνει συσσώρευση επικίνδυνων βακτηρίων στο εσωτερικό του, τα οποία μεταφέρονται στον αέρα που αναπνέει το άτομο.

«Τα κλιματιστικά μετατρέπονται σε τόπο συσσώρευσης παθογόνων μικροοργανισμών από την αναπνοή και τον ιδρώτα των ανθρώπων. Τα βακτηρίδια αυτά επαναπροωθούνται με το ίδιο σύστημα κλιματισμού στον αέρα των χωρών διαβίωσης ή εργασίας. Ο κίνδυνος προσβολής των ατόμων, με προβληματικό κυρίως ανοσοποιητικό σύστημα, είναι μεγάλος. Τα πλέον επικίνδυνα για την επώαση τέτοιου είδους μικροβίων είναι τα γυάλινα κτίρια, όπου δεν υπάρχει ο κατάλληλος εξαερισμός και τα πάντα εξαρτώνται από το σύστημα κλιματισμού» αναφέρει ο χημικός μηχανικός και περιβαλλοντολόγος κ. Δ. Παπαϊωάννου.

Πότε να επισκεφτείτε γιατρό

Εάν πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί στο βακτήριο Λεγιονέλλα επισκεφτείτε άμεσα τον γιατρό σας ή το πλησιέστερο νοσοκομείο. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, επιταχύνει την ανάρρωση και αποτρέπει σοβαρές επιπλοκές, όπως η αναπνευστική ανεπάρκεια, το σηπτικό σοκ και η οξεία νεφρική ανεπάρκεια.

Πηγή: infokids.gr